Wietnamski Nowy Rok, czyli jak świętują Wietnamczycy?

A gdyby tak Nowy Rok celebrować nie jeden dzień, ale aż trzy? Zamiast hucznych imprez, litrów przelanego alkoholu i zapachu spalenizny od fajerwerków, postawić na spędzanie czasu w rodzinnym gronie i tradycyjne świętowanie? Poznaj Wietnam i jego tradycje związane z Nowym Rokiem, który wcale nie przypada na 1 stycznia jak u nas. Czyżby wszystko tam stało na głowie?

Tết, bo tak nazywa się Nowy Rok, jest najważniejszym wietnamskim świętem, obchodzonym pierwszego dnia miesiąca księżycowego wg kalendarza księżycowego (chińskiego). Dlatego wietnamski Nowy Rok nie przypada w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia, lecz między 20 stycznia a 20 lutego. W roku 2019 Tết przypada na 5 lutego, w 2018 był to 16 lutego, a w 2017 – 28 stycznia. Świętowanie oficjalnie trwa 3 dni, ale wszystkie uroczystości i celebracje mogą odbywać się nawet przez tydzień.

Gdy nadchodzi czas świętowania, na drugi plan schodzi wszystko inne. Tết jest najważniejszym świętem, a sama zabawa, choć oczywiście występuje, nie jest wcale na pierwszym miejscu. Początek roku to czas, gdy można zacząć wszystko od nowa (taki trochę „nowy rok – nowa ja”, ale brany na poważnie). Przeprowadza się generalne sprzątanie domu, symbolizujące pozbycie się złej energii i niepowodzeń. Bardzo ważnym elementem przygotowań jest duchowe oczyszczenie, darowanie win i poproszenie o przebaczenie. Po noworocznych porządkach i zyskaniu przychylności Ducha Ziemi można z czystym sumieniem przygotować się na kolejny rok. W przeddzień uroczystości odbywają się tańce smoka, a wieczorem rozpalane są ogniska, przy których lokalna społeczność zbiera się na wspólnym świętowaniu. Impreza trwa całą noc. Świętowanie rozpoczyna się jeszcze przed północą, gdy wszyscy domownicy spotykają się przed ołtarzem Władcy Niebios, gdzie składają mu ofiary i zapalają kadzidła. A równo o północy zaczynają bić dzwony w świątyniach. Niegdyś strzelano również fajerwerkami, by odgonić demony, ale obecnie sztuczne ognie są zakazane, dlatego na świątecznych paradach Wietnamczycy noszą makiety sztucznych ogni i kolorowe ozdoby. Dominuje zwłaszcza kolor czerwony, mieszkania i domy przystrajane są łańcuchami z papryki, a na gałęziach noworocznych zawiązuje się czerwone wstążki. Według wierzeń to właśnie tej barwy boją się demony nawiedzające Wietnam. Zwyczaje są mocno podporządkowane ochronie przed demonami oraz zyskaniu łaski bogów. Gospodarz domu rozpala ognisko, w którym rodzina rytualnie spala dary dla duchów, mające zapewnić łaskę bogów.

Noworoczna kolacja dla Wietnamczyków jest tak ważna, jak dla nas kolacja Wigilijna. Powinna być wystawna, zawierać tradycyjne potrawy, m.in.: Banh Chung, czyli ciasto ryżowe nadziewane mięsem i przyprawami. Jedzenie ma wystarczyć na kolejne 3 dni świętowania, więc musi być go dużo, nic więc dziwnego, że niektóre rodziny oszczędzają przez cały rok. Kolację spędza się w rodzinnym gronie, by następnie udać się na całonocną zabawę. Ważną tradycją jest składanie życzeń rodzicom i dziadkom i vice-versa – dorośli życzą pomyślności swoim dzieciom, wręczając im na szczęście drobne monety, zapakowane w czerwone woreczki z czerwoną kokardą.