Cenoty: naturalne baseny Majów w Meksyku

Z czym kojarzy Ci się Meksyk? Pięknymi plażami i kurortami? Kolebką starożytnych cywilizacji? A może z milionami sposobów na podanie tortilli? Mamy pomysł, jak na dobre zmienić Twój punkt widzenia i sprawić, że zechcesz (a jeśli chciałeś już wcześniej, to zachcesz bardziej) wybrać się do tego północnoamerykańskiego kraju. Zapraszamy w wirtualną podróż po cenotach. Meksyk ma do zaoferowania o wiele więcej, niż myślisz!

Zanim zagłębimy się w temat, zacznijmy od garści podstawowych informacji, bo to, jak powstały cenoty, ściśle jest związane z tym, jak wartościowym walorem turystycznym są dzisiaj. Cenoty, czy też cenote, to rodzaj studni krasowej powstałej w sposób naturalny w wapiennych skałach. Choć zasadniczo Meksyk składa się z różnego rodzaju skał osadowych, to półwysep Jukatan budują wapienie, gdzie zachodzą silne zjawiska krasowe. Taka budowa geologiczna sprawia, że w tej części kraju praktycznie nie ma rzek ani jezior, a głównym źródłem słodkiej wody są właśnie cenoty łączące się z zasobami wody gruntowej. Ta, przefiltrowana przez skały, jest wyjątkowo czysta. Jedna z wersji opisująca to, jak powstały cenoty, zakłada, że są one pozostałością po zlodowaceniu. Inna natomiast, chętnie powtarzana przez miejscowych, przypisuje ich początek uderzeniu meteorytu w podobnym czasie, w którym wyginęły dinozaury.

Ile cenot ma Meksyk? Szczerze mówiąc, nie sposób tego zliczyć, choć liczby te idą raczej w tysiącach. Niektóre źródła podają, że na samym Jukatanie jest ich ponad 6 tysięcy. Oczywiście nie wszystkie są otwarte dla odwiedzających – wiele z nich znajduje się w miejscach niedostępnych. Istnieją również cenoty, które ze względu na swój niegdyś sakralny charakter są wyłączone ze zwiedzania.

Patrząc z naszej perspektywy, cenoty powstały bardzo dawno temu, nic więc dziwnego, że znali i wykorzystywali je już Majowie, lud indiański żyjący w Meksyku od mniej więcej IV wieku p.n.e. Z racji braku naturalnych rzek i jezior, były one traktowane jako główne źródło wody. Można to łatwo potwierdzić, patrząc na to, gdzie znajdują się poszczególne miasta i cenoty w Meksyku. Mapa wyraźnie wskazuje, że wiele dużych miast, takich jak Tulum, Valladoid czy Chichen Itza, zbudowano wokół tych naturalnych studni. Cenoty odgrywały także ważną rolę w wierzeniach Majów, którzy traktowali je jako łącznik z zaświatami. Wierzono również, że w takich naturalnych studniach mieszka bóg deszczu i wody Chaaka, przez co niektóre z nich były miejscem odprawiania rytuałów. Jak wiadomo, Majowie nie należeli raczej do ludów, którym nie po drodze z krwią, więc i w tym przypadku w grę wchodziło składanie ofiar z ludzi. Badania archeologiczne wykazały, że wiele szczątek odnalezionych w cenotach w Meksyku należą do dzieci w wieku 3 – 11 lat. Jednym z takich rytualnych miejsc była święta cenote na terenie miasta Chichen Itza, która aktualnie nie jest udostępniana do zwiedzania.

Mimo podobnego pochodzenia poszczególne cenoty bardzo się różnią – niektóre są płytkie i szerokie, inne mają kształt szybu wypełnionego wodą. Spośród tych wartych zobaczenia wymiana się najczęściej: Cenote Dos Ojos, Tankach-Ha, X'keken oraz cenotę przy plaży Xcacel. Za jedną z najpiękniejszych studni krasowych uważana jest cenote Dos Ojos (hiszp. dwoje oczu). Składa się na nią około 60 km korytarzy, z których część jest zalana wodą, co sprawia, że można w niej również nurkować. Natomiast cenota Tankach-Ha jest nie tyle rozległa, co głęboka – w najgłębszym miejscu liczy aż 35 metrów. Również dotarcie do niej wymaga nieco wysiłku. Aby do niej dojść, trzeba pokonać ponad 80 schodków, które prowadzą 17 metrów w dół. Kolejną z cenot w Meksyku wartych uwagi jest położona w jaskini X'keken. W jej przypadku zachwyca nie tylko lazurowa woda, ale również przepiękne formacje skalne oraz zwisające ze stropu stalaktyty, przez które sączy się światło, tworząc magiczną aurę tego miejsca. Zupełnie inny charakter posiadają cenoty znajdujące się pod gołym niebem, czyli tzw. otwarte. Jedna z nich położona jest przy plaży Xcacel, a ścieżka, która do niej wiedzie, znajduje się wzdłuż pięknej zieleni. Ona sama również otoczona jest roślinnością stanowiącą idealny kontrast dla przejrzystej, niebieskiej wody.

Podróż do Meksyku może być wspaniałą przygodą. Jeśli również marzysz o tym, by zwiedzić ten kraj, ale niekoniecznie szlakami wydeptanymi przez innych, dołącz do naszej solistowej wyprawy do Meksyku (https://solisci.pl/wyprawy/meksyk/)! Trasa naszej podróży wiedzie przez wiele wspaniałych miejsc, z których część pozwoli jeszcze bardziej zanurzyć się w kulturze miejscowej ludności. Koniecznie zajrzyj również do innego wpisu i przeczytaj, dlaczego warto odwiedzić Meksyk (https://solisci.pl/halo-meksyk-jedziemy/).