Przez lata Iran nie cieszył się zbyt przyjazną opinią. Może właśnie dlatego my-Polacy nie wiemy o nim zbyt wiele? My się w nim zakochaliśmy, dlatego przedstawiamy Wam najważniejsze fakty i ciekawostki o Iranie.
Pełna nazwa Iranu to Islamska Republika Iranu.
Iran jest republiką islamską, co w praktyce oznacza, że tamtejsze prawo opiero się nie tylko na zasadach świeckich, ale i religijnych.
Językiem urzędowym w Iranie jest język perski. W całym kraju mówi się jednak różnymi językami, w tym między innymi tureckim, kurdyjskim i arabskim.
W 2018 roku Iran odwiedziło ponad 7 milionów turystów z całego świata. W stosunku do roku 2017 był to wzrost o 49%.
Iran ma jedną z najmłodszych ludności na świecie. Szacuje się, że aż 70% z 80-milionowej populacji to osoby poniżej 30 roku życia. Iran jest czwartym co do wielkości producentem ropy naftowej na świecie. Posiada aż 10% światowych rezerw.
Według prawa Irańczyk może mieć cztery żony. Współcześnie poligamia, choć jest akceptowana przez społeczeństwo, zdarza się w Iranie bardzo rzadko. Wśród szyitów istnieje także zwyczaj tzw. małżeństw czasowych (zwanych mut’a), które polegają na symbolicznym poślubieniu kobiety na jedną noc i wzięciu z nią rozwodu następnego dnia rano.
Iran słynie z przepięknie tkanych dywanów. Irańscy tkacze bardzo często popełniają umyślnie błąd w ozdobnym wzorze dywanu. W ten sposób chcą pokazać, że „tylko Bóg jest doskonały”.
Drugim po ropie naftowej towarem eksportowym Iranu są właśnie dywany.
Iran staje się coraz to popularniejszym kierunkiem turystycznym. Podróżników przyciągają tam nie tylko wspaniałe zabytki i fascynująca kultura, ale i pogoda. Jaki klimat panuje w Iranie oraz jakiej pogody można spodziewać się podczas wyprawy?
Pakując się na wyprawę do Iranu warto wziąć ze sobą cienkie, przewiewne ubrania, które uchronią od słońca i gorąca. Należy jednak pamiętać, że ze względu na panującą tam kulturę, krótkie sukienki, spodenki i koszulki na ramiączkach zdecydowanie odpadają (dotyczy to głównie pań!). Wskazane jest też nakrycie głowy (zarówno ze względu na kulturę, jak i mocne słońce). Zimą zaś przydać się mogą… kombinezony narciarskie i wełniane czapki. Tak, tak, to nie pomyłka… W Iranie znajduje się kilka sporych ośrodków narciarskich, a śnieg w nich utrzymuje się przez kilka miesięcy w roku
Terytorium Iranu przechodzi przez dwie różne strefy klimatyczne: podzwrotnikową, która obejmuje znaczną część państwa oraz zwrotnikową na południu kraju, na wybrzeżu Zatoki Perskiej i Morza Arabskiego. Klimat Iranu określany jest jako kontynentalny.
Cechą charakterystyczną dla klimatu Iranu są dosyć mroźne zimy i gorące lata. W kraju panuje jednak spora piętrowość, a temperatury są skrajnie różne, w zależności od regionu. Zimą Podobnie jak w Polsce: najcieplejsze miesiące w Iranie to lipiec i sierpień, a najzimniejsze grudzień i styczeń. Najcieplej jest tam więc latem. Wówczas na Wyżynie Irańskiej temperatury powietrza wynoszą około 35–40 °C, a w górach około 15–20 °C. Najgoręcej jest zaś na Nizinie Mezopotamskiej, gdzie słupki rtęci w termometrach sięgają nawet 50 °C. Zimą średnie temperatury wynoszą tam zaledwie kilka stopni, a w górach zdarzają się częste i obfite opady śniegu. Podobnie jak w przypadku temperatur, również zróżnicowana jest suma rocznych opadów. We wnętrzu kraju wynosi ona zaledwie od 50 do 100 mm, a w rejonach górskich sięga nawet 2000 mm.
Każdy czas w roku jest dobry na wyprawy do Iranu. Sezon turystyczny trwa tam przez cały rok. Za najlepszy termin wyjazdu uważa się jednak okres od marca do końca maja oraz okres od września do listopada. W Iranie jest wówczas ciepło, ale nie upalnie gorąco. Iran zimą polecany jest przede wszystkim pasjonatom sportów zimowych bądź też miłośnikom zwiedzania miast bez tłumów turystów.
Ze zdziwieniem odkryliśmy, że irańska kuchnia ma naprawdę unikatowy charakter. Dlaczego ze zdziwieniem? Ano dlatego, że przed wyjazdem kuchnia Iranu nie przywodziła nam na myśli żadnych konkretnych skojarzeń i nie do końca wiedzieliśmy czego się spodziewać…
Ciekawostką jest, że w Iranie obowiązuje zbiór zasad etycznych, zwany taarofem, którego przestrzegają wszyscy Irańczycy. Jedna z takich reguł mówi o tym, jak ważnym jest nakarmienie swoich gości. Odwiedzając swoich irańskich przyjaciół czy gospodarzy trzeba być więc gotowym na syty i bogaty w składniki posiłek.
Podczas wyprawy zachwyciły nas piękne, irańskie bazary, na których można kupić każdy rodzaj przypraw. Każdy! Dosłownie. Do najpopularniejszych zalicza się: szafran, kurkumę, miętę, cynamon, kolendrę i kminek. To właśnie one sprawiają, że tradycyjne irańskie dania mają niepowtarzalny aromat i smak. Głównymi składnikami potraw są tam mięso (każde, oprócz wieprzowiny), ziemniaki i rośliny strączkowe. Do dań bardzo często podawany jest ryż, chleb lawasz, pitny jogurt i świeże listki mięty do zagryzania.
Przy wyborze dań w Iranie problem może sprawić… tamtejszy alfabet;) W większości restauracji dostępne są jednak menu w języku angielskim lub przynajmniej takie ze zdjęciami. Polecamy spróbować przede wszystkim:
DIZZI – rodzaj wodnistego gulaszu z mięsa, ziemniaków, pomidorów, cieciorki i różnych warzyw. Ciekawa jest nie tyle sama potrawa, co sposób jej podania. Zazwyczaj serwowana jest w gorącym, glinianym kociołku, do którego dołączany jest metalowy lub ceramiczny garnuszek…. z tłuczkiem. Twoim zadaniem jest rozdrobnienie gulaszu w masę i zjedzenie jej za pomocą chleba.
BERYANI – mięso smażone z przyprawami i orzechami, zawinięte w świeży irański chleb. Zazwyczaj serwowane jest w towarzystwie pitnego jogurtu z miętą, krojonej cebuli i liśćmi mięty.
GHORME SABZI – gulasz z mięsa wołowego lub baraniego i czarnej fasoli, przyprawiany kolendrą, natką selera, pietruszką, kurkumą i limonką.
GHEYMEH BADEMJAN – gęsty gulasz z baraniny lub jagnięciny z grochem, bakłażanem i smażonymi ziemniakami (często przypominającymi frytki).
FASENJUM – danie z kurczakiem lub kaczką w sosie z orzechów włoskich i nasion granatu.
FALAFLE – popularne i pyszne arabskie danie można znaleźć także w Iranie. Są to małe kotleciki z ciecierzycy i mieszanki przypraw, przyrządzane na głębokim tłuszczu. Będą wybawieniem dla podróżujących po Iranie wegetarian, jako ze wśród tradycyjnych dań irańskich, z wyłączeniem sałatek, ciężko znaleźć bezmięsne propozycje.
Szykujesz się na wyjazd do Iranu? Przed wyprawą sprawdź jakie dokumenty musisz przygotować i jak wyrobić niezbędną wizę.
Wiza do Iranu jest niezbędna zarówno wszystkim tym, którzy chcą wjechać na teren Iranu, jak i tym, którzy mają w nim jedynie przesiadkę na dalszy lot. Irańska wiza na pobyt i wiza tranzytowa są jednak bardzo łatwe do wyrobienia, a uzyskać je można na dwa różne sposoby.
Jeżeli udajesz się do Iranu jedynie w celach turystycznych i nie na dłużej niż 30 dni, o wizę możesz ubiegać się już na lotnisku w Iranie (ale nie na przejściach lądowych i morskich). Dokumenty niezbędne do uzyskania wizy na lotnisku to:
Właśnie tę opcję wybieramy podczas naszych solistowych wypraw. Jeśli więc jedziesz do Iranu z Klubem Podróżników Soliści, pamiętaj, że będzie z Tobą lider, który na pewno wszystko Ci wytłumaczy.
Drugim sposobem na wyrobienie wizy do Iranu jest aplikacja bezpośrednio w irańskiej ambasadzie w Warszawie. Choć na solistowych wyprawach wybieramy zazwyczaj wizę wyrabianą na lotnisku w Iranie, nie ma przeszkód, żebyś wyrobił/a wizę jeszcze w Polsce (wówczas aplikacja leży po Twojej stronie). Warto jednak pamiętać, że procedura jej wydania może trwać nawet do miesiąca.
Aby przekroczyć irańską granicę będzie potrzebna Ci wiza oraz paszport ważny co najmniej przez 6 miesięcy od daty przylotu do Iranu. Przed podróżą upewnij się, że zawarte w nim dane są aktualne, a na zdjęciu przypominasz siebie;).
Więcej szczegółów na temat wizy do Iranu możesz uzyskać w najbliższej irańskiej placówce konsularnej. O wizę możesz ubiegać się w Ambasadzie Iranu w Polsce. Jej adres to:
Ambasada Iranu w Warszawie
Tel.: 22 617 15 85
Jeżeli podczas podróży przydarzy Ci się sytuacja kryzysowa (np. zgubisz paszport) o pomoc zgłoś się do polskiej ambasady. Jej adres to:
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej W Teheranie
Tehran Province, Tehran, No. 2 Pirouz St., Africa Expressway (Nelson Mandela Ave.) 174، Qanbari، Iran
Tel.: +98 21 8878 7262
*Tekst został napisany 22.03.2020 roku. Pamiętaj, że zasady dot. wjazdu i wyjazdu z terenu Iranu mogły ulec zmianie. Aktualnych informacji szukaj na oficjalnej stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
IRAN