4 powody by pokochać Gruzję

Jeszcze całkiem niedawno przeciętny Polak zapytany o Gruzję skojarzyłby co najwyżej Grigorija z „Czterech pancernych i psa”, herbaciane pola Batumi, o których śpiewały Alibabki, lub sromotne 0:3 w Tbilisi naszej reprezentacji piłkarskiej za kadencji Janusza „Wujo” Wójcika. Wraz z ofertą bezpośrednich (i tanich) przelotów do tego kaukaskiego kraju przyszła jednak okazja na poszerzenie gruzińskich horyzontów. I bang! Okazało się, że Gruzja to znacznie więcej!

Może kojarzycie taką historyjkę o początkach świata i Bogu, który rozdzielał między poszczególne narody właśnie co stworzoną przez siebie ziemię. Wszystkie nacje w ścisku i wzajemnych kuksańcach walczyły o jak najlepszy skrawek planety, a tylko jedna nic sobie z tej rywalizacji nie robiła i w tym samym czasie spokojnie piła wino, odpoczywała i ogólnie hakuna matata. W finale opowieści dostaje od Boga najlepszy, najżyźniejszy kawałek globu, który w boskich planach miał być jego ziemskim domem. O jaki naród chodzi? A, to już zależy, kogo zapytać. Rumun powie, że taki jest początek historii jego ojczyzny, Bułgar, że naturalnie to jego kraj jest tym ziemskim rajem, z kolei Serb da sobie rękę uciąć, że nie ma lepszego miejsca do życia niż Republika Srbija. Gruzin pewnie nie powie nic, tylko zaprosi cię do swojego domu, poczęstuje domowym winem, a następnie zaprowadzi w miejsce, na widok którego odejmie ci mowę.

Czyli o stolicy. Trochę banał, ale być w Gruzji i nie odwiedzić Tbilisi, to jak pójść do teatru i przez wszystkie akty stać tyłem do sceny. Choć na pierwszy rzut oka (i ucha!) stolica Gruzji może sprawiać wrażenie zbyt głośnego i chaotycznego miasta, zdecydowanie warto dać jej szansę. Przejść się po reprezentacyjnej alei Szoty Rustawelego (gruzińskiego poety, autora epopei narodowej „Rycerz w tygrysiej skórze”), przy której zgromadzono wszystkie najważniejsze budynki w mieście (m.in. gmach Parlamentu, świątynię Kaszweti, czy budynek Opery), wdrapać na futurystyczny Most Pokoju, zwany przez miejscowych… „podpaską”, a za chwilę odwiedzić katedrę Sioni, gdzie przechowywana jest najcenniejsza relikwia Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego, tj. krzyż św. Nino. Zamiast zwiedzać można też wtopić się w tłum miejscowych, poobserwować zażartą rozgrywkę w nardy lub zatrzymać się w jednej z licznych lokalnych knajpek, by przy kieliszku wina podziwiać piękne, choć mocno nadgryzione zębem czasu, nieremontowane od dziesięcioleci domy z niezwykłymi, kolorowymi werandami i balkonami… Szybko przekonacie się, że Tbilisi to miasto o wielu obliczach, pełne kontrastów i charakteru wykutego przez niezwykle bogatą i trudną historię. Wymownie obrazuje ją górujący nad miastem pomnik Matki Gruzji (Kartlis Deda), która w jednej dłoni trzyma kielich z winem – dla przyjaciół, a w drugiej miecz, którym częstuje wrogów.

Wiecie, co jest lepsze niż gruzińskie jedzenie? Gruzińskie jedzenie jedzone w Gruzji! Wiem, wiem – znowu banał, w końcu na gruzińskie żarcie mamy ostatnio taki sam boom, jak na wakacje w tym kaukaskim kraju. Ale wstrzymajcie się z osądami do czasu, gdy nie spróbujecie chaczapuri, czyli najsłynniejszego chyba gruzińskiego dania, w jednej z knajpek Tbilisi czy Batumi. Na pozór zwykły placek ze smażonym serem i jajem w środku, a doznania takie, że nawet najlepszy obiad u mamy już nigdy w pełni was nie usatysfakcjonuje. A przecież chaczapuri to tylko wierzchołek gruzińskiej góry stołowej! Chinkali, sulguni, charczo, czurczchele, pelamushi… Na samo wspomnienie zaczynam ślinić się jak Osioł ze „Shreka” na myśl o kremówkach!

Swanetia to historyczna prowincja w północno-zachodniej części Gruzji. Często mówi się o niej, że to najpiękniejsza, ale też najbardziej niedostępna część kraju. I faktycznie, żeby się tutaj dostać, trzeba uzbroić się w cierpliwość (przykładowo, pokonanie 235 km dzielących Kutaisi od Mestii, stolicy Swanetii, zajmuje ok. 5 godzin) i… aviomarin, gdyż znaczna część trasy wiedzie przez położone wysoko w górach kręte i wyboiste drogi. Ale naprawdę warto. Jeśli kojarzycie pocztówkowe krajobrazy Gruzji – soczyście zielone wzgórza, na których wypasają się stada krów i koni, a w tle majaczą ośnieżone górskie szczyty, to najprawdopodobniej są to widoki właśnie ze Swanetii. Mieszkańcy tej krainy sami nie uznają się za Gruzinów. Są Swanami. Mają własny język i własne obyczaje. Ich kultura przez wieki rozwijała w separacji od reszty dzisiejszej Gruzji i opierała obcym wpływom, w czym bez wątpienia pomogły liczne wieże obronne, tak charakterystyczne dla krajobrazu Swanetii. Warto ją odwiedzić choćby po to, by uświadomić sobie, jak bardzo zróżnicowana pod względem geograficznym, kulturowym i historycznym jest Gruzja – kraj, który mimo coraz większej liczby odwiedzających ją turystów, wciąż skrywa mnóstwo fascynujących tajemnic.